Κατηγορία υπό επεξεργασία..

 

Το χωριό Προσήλιο αποτελεί Τοπική Κοινότητα του Δημοτικού Διαμερίσματος Τζουμέρκων του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων με έδρα τη Πράμαντα (Το Δ.Δ. Τζουμέρκων-πρώην Καποδιστριακός Δήμος-αποτελείται από τις Τ.Κ.. Χουλιαράδων, Μιχαλιτσίου, Βαπτιστή- Γκούρας, Κέδρου, Πετροβουνίου, Ποτιστικών-Λούτζενο, Παλαιοχωρίου Συρράκου). Το χωριό βρίσκεται στις δυτικές υπώρειες της κεντρικής Πίνδου και βρίσκεται στο κέντρο των βλαχόφωνων χωριών των Τζουμέρκων (Συρράκο, Καλαρρίτες, Ματσούκι, Κηπίνα- Αρμπουρίσι,Παλαιοχώρι Συρράκου, Βαθύπεδο) παρόλο που ο πληθυσμός του είναι μη βλαχόφωνος. Απέχει από τα Ιωάννινα 48 χμ με τα οποία συνδέεται μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου που ολοκληρώθηκε το 1995 ενώ η διάνειξή του είχε ολοκληρωθεί ήδη από το 1961. Η πλατεία του χωριού βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 700 μέτρων. Εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του χωριού είναι 221 άνθρωποι ενώ οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού είναι ελάχιστοι.

 

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό αναφέρεται για πρώτη φορά τους ύστερους Βυζαντινούς χρόνους με το παραλλαγμένο όνομα «Τιμοσμίδενα» στο Χρυσόβουλο του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου του Πρεσβυτέρου (1282-1328 μ.Χ.) που εκδόθηκε το 1321μ.Χ. και ενδιαφέρει τη Μητρόπολη Ιωαννίνων, υπαγόμενο τότε στη λεγόμενη Επαρχία Σμοκόβου ή Μαλακασίου.

Στη συνέχεια το χωριό ονομάσθηκε «Ντοβίσδιανα» σλαβική ονομασία πιθανώς από το (σλάβικο dovis-ξύλο), το 1927 μετονομάσθηκε σε Χαλάσματα, και το 1928 πήρε τη σημερινή του ονομασία Προσήλιο.

Ενδείξεις και ορισμένα ευρήματα, ενισχύουν τη θεωρία ότι το χωριό κατοικούνταν και προ Χριστού και συγκεκριμένα τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους (4ος-7ος αιώνας μ.Χ.) είχε κατασκευασθεί παλαιοχριστιανικός Ναός με ψηφιδωτά δάπεδα και παραστάσεις φυτών και ζώων. Αρχαιολογική σκαπάνη το 1958 στο κέντρο του χωριού έφερε στο φως ευρήματα τα οποία φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων ενώ σώζεται και ψηφιδωτό στο παλαιό Οστεοφυλάκειο.

Ακριβώς στην έκταση αυτή (σημερινός Αγ. Βλάσιος-Παλαιό Νεκροταφείο-Αργένι-Πλατεία) υπήρχαν τα κτίσματα Παλαιού Μοναστηριού. Το Μοναστήρι είχε πολλούς μοναχούς, κτήματα και πολλά ζώα που βοσκούσαν στο βουνό «Σάντος» και το γάλα ερχόταν στο Μοναστήρι με κεραμιδένιο αγωγό από το βουνό. Στο Μοναστήρι γινόταν η επεξεργασία. Μέχρι πριν μερικά χρόνια σώζονταν υπολείμματα του αγωγού αυτού. Καλλιεργητές των βακούφικων κτημάτων ήταν εργάτες (κολλήγοι) από τα γύρω χωριά (Μιχαλίτσι, Παλαιοχώρι, Σκλούπο, Ραφταναίοι, Χριστοί, Πράμαντα) αλλά πιθανόν και από άλλες περιοχές. Αυτοί σιγά σιγά παρέμειναν στο χωριό.

Το 1821 (29 Ιουλίου) κατά πάσα πιθανότητα το Μοναστήρι καταστράφηκε από τον Χουρσίτ Πασά που πήγαινε στο Συρράκο και Καλαρρύτες να καταστείλει την εξέγερση.

Κατά πάσα πιθανότητα το είχε και Σέρβους Μοναχούς και υπάγονταν στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους (Σέρβικες εικόνες και Αντιμήνσιο του 1870 καθηγιασθέν στην Ι.Μ. Χιλανδαρίου) υπάρχουν και σήμερα.Το χωριό μετονομάστηκε σε Προσήλιο το 1928, διατήρησε για ένα χρόνο το όνομα Χαλάσματα από το 1927 έως 1928, ενώ η πρώτη του ονομασία σλαβικής προελεύσεως που διατηρήθηκε μέχρι και το 1927 ήταν Δοβίσδιανα. Οι κάτοικοι του δεν ανήκαν στη βλάχικη φυλή και παρόλο που οι εμπορικές τους σχέσεις ήταν κυρίως με βλάχους ελάχιστοι γνώριζαν και μιλούσαν τη βλάχικη γλώσσα. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν με τη γεωργοκτηνοτροφία ενώ το χωριό έβγαλε και αρκετούς μάστορες.

Διοικητικές μεταβολές

  • Κ. Δοβισδιανών Ν. Ιωαννίνων

ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919 Σύσταση της Κοινότητας με έδρα τον οικισμό Δοβίσδιανα.

ΦΕΚ 76Α - 02/05/1927 Ο οικισμός Δοβίσδιανα της Κοινότητας μετονομάζεται σε Χαλάσματα.

ΦΕΚ 76Α - 02/05/1927 Η Κοινότητα μετονομάζεται σε Κοινότητα Χαλασμάτων.

  • Κ. Χαλασμάτων Ν. Ιωαννίνων

ΦΕΚ 76Α - 02/05/1927 Η Κοινότητα προήλθε από τη μετονομασία της Κοινότητας Δοβισδιανών.

ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 Ο οικισμός Χαλάσματα της Κοινότητας μετονομάζεται σε Προσήλιον.

ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 Η Κοινότητα μετονομάζεται σε Κοινότητα Προσηλίου.

  • Κ. Προσηλίου Ν. Ιωαννίνων

ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 Η Κοινότητα προήλθε από τη μετονομασία της Κοινότητας Χαλασμάτων.

ΦΕΚ 244Α-04/12/1997 Η Κοινότητα καταργείται και συνενούται με το Δήμο Τζουμέρκων.

 

Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Γ. Δημόκας, Σύλλογος Προσηλιωτών

JavaScript must be enabled in order for you to use Google Maps.
However, it seems JavaScript is either disabled or not supported by your browser.
To view Google Maps, enable JavaScript by changing your browser options, and then try again.

Εκτύπωση